Stichting Vrienden van Bronbeek

NIEUWS

*Slag in de Javazee - Herdenking 27 febr in de Kloosterkerk in Den Haag.

*Boek - De Javazee-campagne na 75 jaar- het boek maakt de strijd van de Koninklijke Marine tegen Japan opnieuw
tastbaar

geplaatst 19 mrt 2017

De herdenking, Slag in de Javazee, in de Kloosterkerk in Den Haag was zeer indrukwekkend, door de toespraken en door de film die een avond ervoor te zien was. Deze liet beelden zien van de duikexpeditie van november 2016 en de locaties van de oorlogswrakken. Alleen locaties, de schepen bleken verdwenen ..!

Dat uitgerekend een paar maanden voor de herdenking van 75 jaar slag in de Javazee de drie Nederlandse scheepswrakken zijn geruimd , is een scenario waarmee niemand rekening hield. De schending van de als oorlogsgraven beschouwde wrakken wierp een schaduw over de herdenking van 27 febr jl..

* Herdenking Kloosterkerk Den Haag, zoals Bernadette van Straelen het als nabestaande ervaarde

Vandaag (27 febr.) was de herdenking van de Slag in de Javazee, die 75 jaar geleden op 27 februari 1942 plaatsvond. Vijfenenzeventig jaar geleden vocht mijn oudoom commandant Philip van Straelen met zijn bemanning tegen de Japanners. Hij was de commandant van de Hr. Ms. Java.

Uiterst links Bernadette van Straelen, links haar oudoom #Philippus Bernardus Maria van Straelen (Postuum is Van Straelen ingeschreven in het register van Ridders der 4e klasse der Militaire Willems-Orde)

Onder leiding van Schout-bij-nacht Karel Doorman voer hij samen met Engelsen, Australiërs en Amerikanen tegen de Japanse bezetting. Helaas werd zijn schip de Harer Majesteits Java geraakt, kort daarvoor was de Kortenaer geraakt. Na deze voltreffer op de Hr. Ms. Java werd de Hr. Ms. De Ruyter geraakt. Mijn oudoom zette het belang van zijn bemanning voorop door als laatste het schip te verlaten.

Naast dat er nabestaanden en belangstellenden aanwezig waren, was er ook nog een van de bekendst overlevende, de heer Felix Jans *) aanwezig. Hij zat op de Kortenaer en toen deze geraakt werd, duurde het nog een aantal uren voor hij gered werd door de Engelse HMS Encounter.

De andere schepen voerden verder naar hun doel en Felix Jans zag, dat deze later werden geraakt.

Gedurende de herdenking waren er verschillende speeches van onder andere Minister van Defensie Jeanine Hennis-Plasschaert, Generaal Verkerk, Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap Minister Jet Bussemaker.

Zo stond Minister Hennis-Plasschaert stil bij het verhaal van Felix Jans en kreeg hij een hartverwarmend applaus.

*) Interview met Felix Jans

Een ongebruikelijk gebaar voor een herdenking. Maar het was een heel mooi en bijzonder moment om stil te staan bij zijn gebeurtenissen. Hij werd opgepikt door een Australisch schip. Ten de Japanners Nederlands Indië waren binnen getreden, moest hij meewerken aan de beruchte Birma spoorlijn.

Verder hield mevrouw Bussemaker een persoonlijke speech, waarin ze het verhaal vertelde van haar grootvader LTZ 1 Anton Bussemaker. Hij kwam al voor de Slag in de Javazee om in de strijd tegen de Japanners.

Generaal Verkerk hield met name de nadruk op de lessen, die uit deze zeeslag kunnen worden gehaald. Immers als men de controle verliest over de vrijheid, die een zee met zich meebrengt, verliest alles.

Verdwenen scheepswrakken

In november 2016 werd vernomen, dat de schepen Hr. Ms. De Ruyter en Hr. Ms. Java verdwenen waren en dat torpedobootjager Hr. Ms. Kortenaer er nog half bij lag. Zo vertelde Theo Doorman over zijn reis naar de schepen. Een indrukwekkend verhaal. Hierna volgde in de herdenkingsdienst een muziekstuk met beelden van de schepen in hun glorierijke dagen en ook hoe de huidige situatie is.

Onderstaand gedicht werd in de documentaire voorgedragen door Andrew Fock.

They have no grave but the cruel Sea

No Flowers lie at their head

A rusting hulk is their tombstone,

Afast the ocean bed

They will not grow old

as we that are left grow old

Age shall not weary them,

nor the year condemn.

At the going down of the Sun

and in the morning,

We will remember them,
Lest we forget

(Andrew Fock: It is the Naval ode and the original author is unknown. It is routinely used by the RAN but also the RN).

Het was een waardige herdenking.

Bernadette vroeg om plaatsing van dit muziekstuk bij haar verslag: #Nimrod The Hunter by Edward Elgar

Natuurlijk was er een delegatie van Bronbeek en in het bijzonder de heer Jacob aanwezig.

* Het boek - De Javazee-campagne na 75 jaar-

Het boek - De Javazee-campagne na 75 jaar- wil de inzet van de Koninklijke Marine en haar bondgenoten in deze periode – ter zee, te land en in de lucht – opnieuw tastbaar maken.

Het boek De Javazee-campagne na 75 jaar wil de inzet van de Koninklijke Marine en haar bondgenoten in deze periode – ter zee, te land en in de lucht – opnieuw tastbaar maken. Er zijn namelijk wel degelijk sporen van deze strijd te vinden: een grammofoonplaat van het Adelborstenlied, gevonden in de plunje van een jonge officier die met Hr.Ms. De Ruyter ten onder ging ; opgewekte brieven aan thuis, trots ondertekend met 'Uw zoon, de Marinier'; monumenten in Den Helder, bij Nagasaki, in Surabaya en in Houston; de mijnenveger die in maart 1942 als eiland vermomd naar Australië ontsnapte en nu als museumschip te bezichtigen is. En vele andere vindplaatsen van een verleden dat niet vergeten mag worden.

Titel: De Javazee-campagne na 75 jaar: Sporen van de strijd van de Koninklijke Marine tegen Japan, december 1941-maart 1942
Uitgever: Markt en Missie
ISBN: 978-90-826365-0-5
Prijs: €23,45 (inclusief verzendkosten)

De eerste druk is uitverkocht. Het boek is in herdruk en zal vanaf 1 april beschikbaar zijn.

Slag Javazee in het kort en stand van zake

27 februari 1942. 5 kruisers en 9 torpedobootjagers gaan de strijd aan met de Japanse vloot. De Nederlandse schout-bij-nacht Karel Doorman heeft het bevel over het geallieerde eskader. De Slag in de Javazee, 75 jaar geleden, is 27 febr. herdacht in de Kloosterkerk in Den Haag.

Door de ondergang van de Hr. Ms. De Ruyter, Hr. Ms. Java en de Hr. Ms. Kortenaer kwamen meer dan negenhonderd Nederlandse bemanningsleden om het leven. De torpedobootjager Witte de With leed ernstige schade en werd even later buiten dienst gesteld.

Toen de overgebleven geallieerde schepen op 1 maart probeerden te ontkomen, troffen zij een deel van de Japanse vloot. In de zware Slag in de Straat van Soenda gingen een Australische en Amerikaanse kruiser ten onder, net als drie Japanse schepen.

In totaal kwamen er aan geallieerde zijde ruim 2.200 mensen om het leven. De Japanners leden minimale verliezen.
Duikers ontdekten de wrakken in 2002.

Wie nu over de Javazee vaart, ziet geen sporen van de wanhopige strijd die zich hier 75 jaar geleden afspeelde. Ook onder water zijn de sporen van deze Slag in de Javazee goeddeels uitgewist, zoals bij een recente duikexpeditie bleek. De slag was de dramatische climax van drie maanden maritieme strijd met Japan: ruim een week erna moest Nederlands-Indië capituleren.

Tijdens een expeditie ontdekten amateurduikers in 2002 de wrakken van de kruisers De Ruyter en Java en van de torpedobootjager Kortenaer. Bij een nieuwe expeditie met het oog op de 75ste herdenking van de Slag in de Javazee bleek dat de wrakken van de twee kruisers waren verdwenen, evenals een deel van de torpedobootjager. De duikers troffen op de bodem wel sporen aan.

Het schenden van de wrakken is in strijd met het internationaal recht. De Nederlandse regering is een onderzoek gestart.

	De heer J.G.A. BRANDT Schout-bij-nacht b.d. Voorzitter #Karel Doorman Fonds Het Karel Doorman Fonds die uitgave van het boek mogelijk maakt en de herdenking in de Kloosterkerk in Den Haag elk jaar verzorgt.